De beschikking: wat staat er allemaal in?

De beschikking beschrijft verschillende onderdelen

Hoewel het soms al een flinke klus is om het verzoek bij de kantonrechter in te dienen, begint het echte werk pas als de kantonrechter het bewind heeft uitgesproken en je de bevestiging hiervan (de beschikking) hebt ontvangen. Vanaf dat moment ben je als bewindvoerder verantwoordelijk voor de financiële zaken van je client. Niet alleen over de vaste lasten en het leefgeld, maar mogelijk ook over spullen, zoals de inboedel of zelfs een koopwoning.

Het verloop van de procedure

De beschikking bevat veel informatie. Op de eerste plaats is het verloop van de procedure te lezen. Zo staat er wie het verzoek heeft ingediend (de verzoeker(s)) en voor wie het bewind is aangevraagd (betrokkene(n)). Ook is te lezen op basis van welke informatie de kantonrechter zijn beslissing heeft gemaakt. Vaak zijn dit een verzoekschrift (dit formulier) en andere stukken zoals een bereidverklaring van de voorgestelde bewindvoerder(s) (dit formulier).

De beoordeling

Na het verloop van de procedure komt de beoordeling aan de orde. Hier staat beschreven wat er wordt verzocht en hoe de kantonrechter tegen dit verzoek aankijkt. Je kunt uit de beoordeling veel informatie halen omdat de kantonrechter hier alle afwegingen inzichtelijk maakt. De meest voorkomende overwegingen leggen we uit:

Wat valt er onder het bewind?

Het bewind kan volgens art. 1:431 lid 1 sub b BW gaan over:

• Alle goederen (dus alles wat iemand nu bezit, of in de toekomst ontvangt, waaronder geld, het saldo op de bankrekening(en), maar ook spullen waaronder de inboedel of een auto);
• Of over slechts één goed (bijvoorbeeld alléén de koopwoning, een erfenis of één spaarrekening).

Op basis waarvan wordt een bewind uitgesproken?

Een bewind kan worden uitgesproken op basis van twee gronden:

• Iemands geestelijke of lichamelijke toestand (bijvoorbeeld dementie of een andere medische aandoening);
• Of omdat iemand (problematische) schulden heeft of meer geld uitgeeft dan er binnenkomt (verkwist).

Dat staat in artikel 1:431 lid 1 BW. De kantonrechter motiveert op basis van de ingediende stukken en de behandeling ter terechtzitting of voldoende aannemelijk is geworden dat de betrokkene niet in staat is om zijn eigen financiën te beheren (zijn “vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar kan nemen”) en aan welke oorzaak de rechter dit toeschrijft (dus vanwege de lichamelijke of geestelijke toestand, of vanwege de schulden of verkwisting van de belanghebbende).

Kan de belanghebbende de rekening- en verantwoording zelf beoordelen?

Het uitgangspunt is dat de bewindvoerder jaarlijks “ten overstaan van de kantonrechter” de rekening- en verantwoording aflegt (dat staat in artikel 1:445 lid 1 BW). Dat wil zeggen dat de bewindvoerder de rekening- en verantwoording met rechthebbende bespreekt en doorneemt, en dat de rechthebbende deze ter goedkeuring ondertekend. Een afschrift hiervan wordt gestuurd naar de kantonrechter. Alleen als de belanghebbende niet in staat is om de rekening te beoordelen of te begrijpen, dan wordt de rekening- en verantwoording afgelegd aan de kantonrechter zelf. De rechthebbende hoeft dan niet te tekenen.

De kantonrechter maakt in de beoordeling inzichtelijk of hij/zij vindt dat de belanghebbende zelf in staat is om de rekening- en verantwoording te tekenen en waarom hij/zij dat vindt.

Wil je meer lezen over het tekenen van de rekening- en verantwoording? Lees dan dit artikel.

Wie geeft er toestemming voor “beschikkingshandelingen”?

Voor sommige beschikkingshandelingen heeft de bewindvoerder toestemming nodig van de betrokkene. Voorbeelden hiervan zijn:

• Het aangaan van overeenkomsten die een waarde van €1.500 overstijgen;
• Het (uit-)lenen van geld van betrokkenen;
• Het maken van een gift;
• Procederen.

Als de betrokkene niet in staat is om hiervoor toestemming te geven (of als de betrokkene dit niet wil), dan moet voor deze beschikkingshandelingen toestemming worden gevraagd aan de kantonrechter. De kantonrechter motiveert of de betrokkene voor wie het bewind is aangevraagd in staat is om voor de “beschikkingshandelingen als beschreven in artikel 1:441 lid 2 Burgerlijk Wetboek” toestemming te geven. De overwegingen zijn terug te vinden de beschikking.

Moet het bewind worden gepubliceerd?

Een bewind kan worden gepubliceerd in het Centraal Curatele- en Bewindregister (CCBR) om betrokkene(n) te beschermen tegen nieuwe schulden. Daar kun je in dit artikel meer over lezen.

Een bewind wegens problematische schulden of verkwisting wordt standaard gepubliceerd. Dat staat in art. 1:391 lid 1 onder 2 BW. Ook bewinden vanwege lichamelijke of geestelijke toestand kunnen op grond van art. 1:391 lid 1 onder 3 en artikel 1:436 lid 3 BW worden gepubliceerd. In de beschikking beschrijft de kantonrechter of en waarom het bewind wordt gepubliceerd.

Maakt de bewindvoerder aanspraak op een beloning?

De kantonrechter neemt in de beschikking op of de bewindvoerder aanspraak maakt op een beloning, en welke beloning precies wordt toegekend. In dit artikel schreven we over de beloning van de (familie-)bewindvoerder.

De beslissing als samenvatting

De beslissing is het laatste onderdeel waarin staat of het verzoek is toe- of afgewezen. Daarnaast is nogmaals te lezen ten behoeve van wie het bewind is uitgesproken, wie de bewindvoerder(s) is/zijn, of er een beloning is toegewezen en of het bewind in het CCBR wordt ingeschreven. Het is als het ware een conclusie of samenvatting van hetgeen er in de beoordeling is behandeld.

Hoe verder wanneer de beschikking binnen is gekomen?

Heb je de beschikking eenmaal ontvangen en de inhoud bestudeerd? Dan vangt na de benoeming je taak als bewindvoerder aan. Waar je op moet letten en wat je allemaal moet doen, leggen we uit in ons volgende artikel dat medio februari verschijnt.